zondag 11 oktober 2020

Andermans kaas


Donderdagmorgen las ik het bericht dat Groen Links in haar verkiezingsprogramma opneemt dat elke jongere die 18 jaar wordt €10.000 van Vadertje Staat krijgt. Zomaar. Zonder voorwaarden.
Daarmee kan de jongere een goede start maken in de maatschappij, een investering doen in zijn toekomst. Bijvoorbeeld een bedrijf starten, investeren in woonruimte, een opleiding, etc.
En om dit plan te bekostigen mogen de miljonairs in Nederland een paar procent meer belasting gaan betalen......

"Hebbie al gehoord wat die Klaver wil?"
Deze vraag werd mij gesteld door mijn broertje die 's morgens, weg geregend van zijn volkstuintje, de bestelde grauwe erwten bonen kwam afleveren. De manier waarop hij "die Klaver" uitsprak, liet weinig ruimte voor speculatie hoe hij over de voorgenomen maatregel van Jesse dacht. Je zou bijna gaan denken dat hij tot het selecte groepje van welgestelden behoort dat de pecunia voor "Jesse's gulle gift" moet gaan ophoesten, maar ik heb zo'n donkerbruin vermoeden dat dit niet aan de orde is.
"Ik heb het gelezen, ja. Geloof jij het? Ik zou het graag uit de mond van Klaver zelf horen. Het zal vast wel iets genuanceerder liggen." 
Sinds we in het Trump-tijdperk leven, heb ik een gezonde argwaan ontwikkeld voor al het nieuws dat in de media de ronde doet. In de loop van de dag hoorde ik er in journaals weinig over en ik begon al te geloven dat het inderdaad het zoveelste geval van desinformatie was, tot ik 's avonds in de aankondiging van "De Vooravond" hoorde dat Jesse Klaver in dat programma over het plan "10.000 euro voor elke 18-jarige" zou gaan spreken. Nou, dat moest ik dan toch maar even bekijken.
Ik begon te glimlachen toen ik zag met wie hij aan tafel kwam te zitten: met stand-up comedian Edson der Graça en Martijn de Koning. Zie je wel, gewoon een goeie grap....
Maar nee! Jesse bracht het wel degelijk als een serieus plan ter tafel! 
Dat jongeren vandaag de dag moeite hebben om na hun studie een plaats in de maatschappij te veroveren is helder, zeker in de onzekere tijden waarin we nu leven. Er is nauwelijks betaalbare woonruimte te vinden, de werkeloosheid loopt op en door het leenstelsel zijn de meesten ook nog eens opgezadeld met een flinke schuldenlast. Èn door de corona maatregelen zijn ze ook nog eens verstoken van feestjes, uitgaan, kroeglopen en al die andere dingen die het jong zijn juist zo leuk maken.
Dan klinkt het natuurlijk heel sympathiek dat je voor deze groep iets leuks wil doen, dat je ze een beetje op weg wilt helpen in de maatschappij door ze financieel een kontje te geven.
Maar net als de schamper lachende mannen aan tafel vraag ook ik me af of al die 18-jarigen dat geld daadwerkelijk gaan aanwenden om te investeren in hun toekomst. En dan kan Jesse nog zo zijn best doen om ons te overtuigen en te bezweren dat die jongeren verstandig met dat geld zullen omspringen, ik ben niet overtuigd, net zomin als de andere tafelgasten.
Natuurlijk zullen er slimme jongens en meisjes zijn die dat geld heel goed gaan gebruiken, maar ik voorzie dat toch een aanzienlijk aantal jongeren minder verstandig met zoveel geld zal omgaan. Feesten, een nieuwe scooter, kleren, reizen..... O, er zijn zoveel zaken die voor de jeugd belangrijk zijn!
De financiering van zijn plan? Daar mogen de miljonairs in Nederland voor opdraaien. Herverdelen van de rijkdom noemt Jesse dat. Logisch dat hij deze groep aanspreekt om de lasten te dragen. Zoveel potentiële stemmers op Groen Links zullen in deze bevolkingsgroep toch niet te vinden zijn.
Maar, is dat nou wel helemaal eerlijk, Jesse?

Net zomin als alle 18-jarigen verstandig zullen handelen met die 10.000 euro, zijn alle miljonairs de dieven en graaiers zoals ze door veel van de minder bedeelden worden afgeschilderd. Er zijn er ook die hun kapitaal gewoon door heel hard werken, en oké, misschien door een beetje geluk en slim handelen, hebben vergaard. En zolang dit allemaal keurig binnen de wettelijke kaders is gebeurd, is een felicitatie meer op zijn plaats dan afgunst.
Als je oneerlijkheid wilt bestrijden, beperk je dan tot je strijd tegen Mark Rutte en zijn VVD die elke keer toch weer proberen om langs slinkse wegen multinationals en andere grootverdieners douceurtjes toe te stoppen.


Zeg eerlijk, Jesse. Geloof je werkelijk dat jouw plan ook maar enige kans heeft? Nee, natuurlijk niet.
Mocht je na de verkiezingen van 17 maart 2021 al aan de onderhandelingstafel aanschuiven, dan zal je dit plan zonder twijfel als eerste moeten inleveren. Dat weet jij ook wel. Een mooi moment om dat te doen is natuurlijk twee weken na de dag van de verkiezingen.....

In 2014 gingen D66 en Groen Links uiteindelijk overstag en kwam er een einde aan de basisbeurs voor studenten. Vanaf 2015 kwam daarvoor het leenstelsel in de plaats. Studenten moesten zich voortaan in de schulden steken om hun opleiding te kunnen bekostigen (tenzij er bemiddelde ouders of suikeroompjes op de achtergrond aanwezig waren natuurlijk)
Er is altijd veel weerstand geweest tegen het leenstelsel, zeker toen het toenmalige kabinet de beloofde verzachtingen in het stelsel niet helemaal nakwam. Intussen is er een meerderheid in de Kamer die van het huidige leenstelsel af wil en dit zal ongetwijfeld een rol gaan spelen bij de formatie na de verkiezingen van 17 maart. Ook Jesse Klaver gaf aan de tafel van De Vooravond toe, dat de keuze die Groen Links in 2014 maakte, een verkeerde was.
Het "plan" van Klaver om jongeren bij hun 18e verjaardag 10.000 euro cadeau te doen, moet volgens mij dan ook gezien worden als "de steen in de vijver", een wakker schudden van alle betrokkenen, het startschot om de discussie over een nieuwe manier van studiefinanciering op te starten.
Want een goed uitgebalanceerd studiefinanciering systeem, daar heeft de jeugd natuurlijk veel meer aan dan aan dat verjaardagscadeautje van Jesse. Een gericht inzetten van het schaarse geld om de jongeren van nu een zo goed mogelijke opleiding te geven lijkt mij verstandiger dan het verkwistend rondstrooien en dan maar hopen dat er iets goeds van komt.

En, nee, het is geen goedkope verkiezingstruc van Groen Links, zoals Peter R. de Vries later op de avond bij Jinek suggereerde. Ten eerste is er van "goedkoop" zeker geen sprake en ten tweede mogen de toekomstige ontvangers van die "10.000 van Klaver" niet eens stemmen! Ze zijn immers nog geen 18?
Van een verkiezingstruc zou sprake zijn geweest als Jesse die 10.000 euro had beloofd aan iedereen bij bijvoorbeeld zijn of haar 20ste of 21ste verjaardag......

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten