De laatste soldaat

De oorlog ken ik alleen van verhalen, uit boeken, van films.
Nee, geen verhalen van mijn ouders, die vertelden zelden over de oorlog. Alsof ze die nare periode maar zo snel mogelijk wilden vergeten. Verwijzingen naar de Tweede Wereldoorlog werden alleen gebezigd als wij weer eens zaten te klieken boven ons bordje omdat wij iets niet lustten.
Alleen rond 4 en 5 mei werd soms wat verteld. We kregen in ieder geval met de paplepel ingegoten dat we dankbaar moesten zijn tegenover onze bevrijders en dat "die rotmoffen" niet deugden.
Mijn vader heeft nog lang over "moffen" gesproken als hij Duitsers bedoelde. Pas op latere leeftijd werd hij wat milder en leerde hij wat genuanceerder kijken naar onze Oosterburen.

Tijdens de mobilisatie in 1939 werd pa (toen 26) ingedeeld bij het Regiment Wielrijders. Jawel, infanteristen op de fiets! Omstreeks de eeuwwisseling in het leven geroepen om te patrouilleren en voor ordonnansdiensten. Na de oorlog werden de rijwieleenheden opgeheven.
Alleen het rijdende Muziekkorps der Wielrijders leeft nog voort in het Fanfarekorps Koninklijke Landmacht "Bereden Wapens". Inderdaad, een muziekkorps op de fiets! Ik heb ze een aantal jaren geleden nog mogen bewonderen toen zij in het Olympisch Stadion een optreden verzorgden. Ik was daar vanwege een of andere manifestatie. Waar dat over ging, is mij ontschoten, maar dat fietsende orkest, dàt weet ik nog.
De enige tastbare herinneringen aan pa's militaire carrière waren zijn windbuks (gekocht van een dienstkameraad) en een doosje met zilveren theelepeltjes van het Regiment Wielrijders. Ik heb er vier gekregen na het overlijden van ma.

In de schoenendoos met foto's zaten een paar sepia-kleurige kiekjes van mijn vader met zijn maten uit dienst.
Mijn vader.... als soldaat!
Nou heeft ie er niet bepaald een carrière van gemaakt.
Na de Duitse inval op 10 mei 1940 werd mijn vader opgeroepen voor directe dienst. Na de capitulatie op 15 mei, kon hij na 5 dagen weer naar huis.
En daar was hij nodig. Na de dood van zijn vader in 1933 zette hij als oudste zoon diens bollenbedrijf voort en had hij, samen met zijn moeder, de zorg voor zijn elf broertjes en zusjes. Na de crisisjaren kwam die oorlog wel op een heel ongelukkig moment. Hij was geen verzetsheld. Zijn zorg was het om het gezin door die zware tijden te loodsen.

Nou geloof ik niet dat mijn vader, als de omstandigheden anders waren geweest, wèl het verzet was ingegaan. Nou ja, misschien, als hij door de situatie gedwongen zou worden....
Maar, zo zitten wij niet in elkaar. Wij zoeken de problemen niet graag op en dat militaire, daar hebben wij niet zoveel mee, geloof ik. Zit een beetje in het Pouwenbloed, denk ik.
Neef Ger (van Ome Wim en Tante Alie) schreef zelfs geschiedenis als eerste Nederlandse politieke dienstweigeraar. En wat ons gezin betreft, 6 jongens en niet één in dienst geweest!
Mijn oudste broer (Ger) werd afgekeurd op zijn ogen. De tweede (Albert) werd goedgekeurd en wilde dienst nemen als kort verband vrijwilliger. Daar werd hij voor afgekeurd. Toen hij herkeuring aanvroeg, kreeg hij de mededeling: afgekeurd voor alle diensten. Ikzelf, als derde, werd goedgekeurd, maar kon uit dienst blijven door het grote onderwijzerstekort dat toen heerste (ja, toen óók al). De vierde (Chris) zat bij pa op het land en kreeg vrijstelling. De volgende (Ton) werd afgekeurd op zijn oren en de jongste (Paul) was van lichting '59, de lichting die werd overgeslagen....
Een neefje heeft nog als soldaat gediend in voormalig Joegoslavië, maar verder, geen militairen in de familie.
Nou, da's niet helemààl waar. Mijn oudste zoon heeft nog in zo'n militair kloffie gelopen als lid van de Nationale Reserve. Maar alleen omdat hij daar, tegen een leuke vergoeding, trompet mocht spelen.
Mijn andere kinderen hebben nooit ambities in die richting getoond. Ik zou zeggen: houden zo.
Wat mìjn tak betreft was mijn vader echt de laatste soldaat.....

Ik ben dat gedoe rond 4 mei een beetje zat.
Activist Rogier Meijerink wilde dit jaar een lawaaidemonstratie houden tijdens de dodenherdenking omdat voorbij gegaan zou worden aan de slachtoffers die vielen tijdens de politionele acties in voormalig Nederlands Indië, terwijl Nederlanders, die daar oorlogsmisdaden hebben begaan, wèl herdacht zouden worden. Natuurlijk een kansloze actie, maar hij had natuurlijk wèl een punt.
In ieder geval bereikte hij dat ik op 4 mei wèl aan al die slachtoffers heb gedacht.
Vorig jaar vroeg een Amsterdamse dominee op 4 mei aandacht voor de vele vluchtelingen, slachtoffers van geweld wereldwijd. Weer een hoop heisa.
Wie mag je gedenken en wie niet? Dat maak je toch zeker zelf uit?
Ik wel tenminste.
Ik gedenk op 4 mei die jonge jongens uit de VS, uit Engeland, uit Canada, uit Polen, die hierheen gestuurd werden om ons land te bevrijden van de Duitse bezetting. Ik gedenk de Joden, de homoseksuelen, de roma, de sinti, de Jehova's getuigen, de gehandicapten die de dood vonden in de Duitse vernietigingskampen.
Maar ik denk ook aan al die kinderen van "foute ouders", die nog altijd, in leven, slachtoffer zijn van de Tweede Wereldoorlog. Èn ik heb begrip voor hen, als ze op 4 mei hun ouders gedenken. Misschien vervuld van haat, onbegrip of.... liefde. Het zijn en blijven tenslotte toch je ouders.....
Ja, ik herdenk zelfs al die Duitse jongens, aan het einde van de oorlog kinderen nog, die tegen hun zin deze oorlog ingestuurd werden en al die naïeve Nederlandse jongens die, op zoek naar avontuur, zich bij de Duitsers aansloten om uiteindelijk aan het Oostfront als kanonnenvoer te dienen.
En ik herdenk de Nederlandse jongens, die als dienstplichtig soldaat naar Nederlands Indië werden gestuurd om daar "voor volk en vaderland" te strijden. Zij deden hun "plicht" in, wat achteraf bezien misschien wel als een vuile oorlog kan worden beschouwd......

Ik herdenk allen die wereldwijd vielen als slachtoffer van zinloos geweld en ik verafschuw de aanstichters van al deze ellende.......