"Het"

Eindelijk! Reuzenpanda's in Ouwehands Dierenpark hebben "het" gedaan.

Zo kopt het AD van 20 januari 2020.
Iedereen begreep waar het over ging. Niemand vroeg zich af: "Wàt hebben ze gedaan? Iedereen wist (naar ik vermoed): Wu Wen en Xing Ya hebben "het" gedaan!
Terwijl deze daad zo enorm veel bloemrijke omschrijvingen kent in onze mooie taal wordt ze in dit krantenartikel aangeduid met misschien wel het meest prozaïsche, platgeslagen, on-erotische woordje dat onze Nederlandse taal kent: "het".
Een woordje dat niets met mannelijkheid of vrouwelijkheid heeft en zich alleen thuis voelt bij onzijdigheid en daarom misschien wel het minst geschikt om deze activiteit te omschrijven. Tenzij natuurlijk gedacht wordt aan ongeslachtelijke voortplanting zoals deze bij verschillende planten en lagere diersoorten plaats vindt.
Maar daarvan was hier geen sprake.

Dat de krantenmeneren niettemin toch voor het nietszeggende en wazige "het" hebben gekozen ligt waarschijnlijk in het feit dat men geen keuze wist te maken uit het palet van mogelijke omschrijvingen. Wat de een als doeltreffend zou beschouwen, zou voor de ander zweverig, zoetsappig of slap, dan wel schokkend, schunnig, schurend of schandalig worden ervaren. Kortom, er zou altijd commentaar zijn, wat met het woordje "het" werd voorkomen.
Hoe zou het toch komen dat er zo verschillend gedacht en gepraat wordt over de geslachtsdaad?
Bij mensen dan, hè. Dieren gaan daar ogenschijnlijk toch veel relaxter mee om.
Om over de planten maar te zwijgen. Ik moet de eerste seksueel gefrustreerde krop sla nog tegenkomen.
Voor de één een lust, voor de ander een last. Door de één romantisch omschreven als "de liefde consumeren", door de ander platvloers gedefinieerd als "rampetampen".
Hoe dan ook, het is voor veel mensen een lastig gespreksonderwerp waar velen zich ongemakkelijk bij voelen. Juist daarom is het ook een dankbaar onderwerp voor cabaretiers en humoristen want niets werkt zo bevrijdend als een besmuikt lachen bij een gevoel van ongemak.

Hoe dat komt? Misschien doordat ons bewustzijn op een hoger niveau functioneert dan bij dieren? Omdat wij kunnen nadenken? In ieder geval denk ik dat de eeuwenlange indoctrinatie van de mensheid door verschillende religies van grote invloed is geweest op de manier waarop wij als mensen met deze materie omgaan. Het wegzetten van de vrouw als minderwaardig in de diverse Heilige Boeken heeft geleid tot een onevenwichtig mensbeeld. Het misplaatste superioriteitsgevoel dat sommige mannen daaraan denken te mogen ontlenen heeft al veel pijn en verdriet veroorzaakt, ook, en misschien wel vooral, op seksueel gebied.
Daardoor is de seksuele daad, die in feite in het rijtje: eten, drinken en ademhalen thuishoort als het gaat om doodnormale activiteiten om de soort in stand te houden, verworden tot een beladen handeling.

In 2017 werden Wu Wen en Xing Ya met veel tamtam verwelkomd in Nederland en betrokken zij het speciaal voor hen gebouwde paviljoen in Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Het binnenhalen van de Pandaberen was het resultaat van jarenlang intensief onderhandelen met de Chinese overheid en kost het park jaarlijks 1 miljoen euro.
Met de China Wildlife Conservation Association (CWCA), de instantie die zich inzet voor het behoud van de habitat van de panda in het wild, is afgesproken dat bij de geboorte van een pandababy nog eens 500.000 euro wordt overgemaakt.
Aangezien de krant wist te melden dat Xing Ya tot twee maal toe gepaard heeft met Wu Wen en dat beide paringen zo'n twee en een halve minuut duurden, betekent dit dat de kosten van deze "wip" 100.000 euro per minuut bedragen, mocht deze amoureuze clash uitmonden in de geboorte van een pandababy. Een prijs die op de Amsterdamse Wallen voor soortgelijke dienstverlening niet vaak, waarschijnlijk nooit betaald zal zijn.

Dat die foto van de parende panda's de voorpagina haalde heeft natuurlijk alles te maken met het feit dat de panda een bedreigde diersoort is. De mensheid verheugt zich en kijkt uit naar de komst van pandababy'tjes, in de hoop het uiteindelijk uitsterven van deze diersoort te voorkomen.
Maar misschien zitten die panda's helemaal niet te wachten op die ziekelijke bemoeizucht van de mensheid.
Uit onderzoek is gebleken dat panda vrouwtjes maar één periode in het jaar zo'n 24 tot 72 uur zin hebben in seks. De mannetjes kennen zo'n drie tot 5 maanden vóór deze periode een verhoogde voortplantingsdrang, maar deze is al aan het wegebben als de vrouwtjes zin krijgen. Tja, dan vrààg je er ook een beetje om om uit te sterven.
Misschien willen ze dat ook wel.
Misschien hebben ze het hier wel gezien.
Of misschien heeft de Schepper wel besloten dat het tijd is dat de panda uitsterft en zitten wij Hem door onze bemoeienis gewoon dwars......

Als mensen zich met de natuur gaan bemoeien, maken ze er meestal een zooitje van.
Ook al is het nog zo goed bedoeld.....

Ik begrijp dat kinderliedje nu ook veel beter........

Rondo

Toen onze dirigente afgelopen woensdag ons orkestleden de vraag stelde of we wisten wat een rondo was, riep ik enthousiast dat dit een soort koek was. Ik schaam mij er wel een beetje voor, maar ik heb nou eenmaal de onhebbelijkheid dat ik graag mijn kennis, gevraagd maar ook ongevraagd, met mijn medemens deel. Een eigenschap die ongetwijfeld een gevolg is van, dan wel de aanleiding vormde voor de carrière die ik tijdens mijn werkzaam leven had binnen het onderwijs.
Een vorm van beroepsdeformatie.
Deze kennis had ik opgedaan tijdens het zien en beluisteren van de televisieregistratie van de cabaret voorstelling "Noord West" van Paul van Vliet in 1971.
Hierin vertelde majoor Kees, in het kader van de democratisering binnen het leger, het volgende:
"Samenstelling maaltijden, luisteren!
Voorgerecht: spritsen, hoofdgerecht: gevulde koeken en nagerecht naar keuze: rondo's, kano's, dan wel pennywafelen."
U kent de rondo, ook wel pencee genoemd, ongetwijfeld. Die heerlijke brosse, zoete koek, gevuld met amandelspijs en getopt met een halve amandel.
Inderdaad, familie van de kano en de gevulde koek.

Dit was echter niet de betekenis die onze dirigente voor ogen had en ik had dit, als ik even had nagedacht en mijn impulsiviteit had weten te onderdrukken ook wel kunnen bevroeden.
Een rondo (ook: rondeau of rondeel) is óók een dans. Natuurlijk! Elke zichzelf een beetje respecterende componist heeft wel één of meerdere rondo's geschreven. Tenminste, de componisten van weleer. Het is immers een dicht- en muziekvorm die stamt uit de Middeleeuwen en die tot en met de Romantiek gebruikt werd. Een rondo, geschreven door Guus Meeuwis, Baas B of Lange Frans, daar hoeven we niet op te rekenen en kunnen we wel vergeten.
Zowel in de muziek als in de dichtkunst was (is) het rondo / rondeel aan strenge regels gebonden. Kenmerkend is vooral de herhaling van het hoofdthema of versregels.
Ooit schreef ik zelf, ter illustratie van deze dichtvorm, een rondeel, met de titel:

Rondeel

Hiep hiep hoera, ik ben morgen jarig,
vandaar dat ik dit liedje kweel.
Ik heb snoepjes rood en groen en geel.
Neem er maar drie, ik ben niet karig.

Het is misschien wel wat voorbarig
dat ik vandaag voor feest'ling speel.
Hiep hiep hoera, ik ben morgen jarig,
Vandaar dat ik nu snoep rondeel.

Schud nu uw hoofd niet zo meewarig,
omdat ik zo een dagje steel.
Of vindt U drie misschien te veel.
'k Krijg een gitaar, wel twaalfsnarig!
Hiep hiep hoera, ik ben morgen jarig,
Vandaar dat ik nu snoep rondeel.

Ach, taal is en blijft een gebrekkig communicatiemiddel, zeker zolang bepaalde woorden meerdere betekenissen hebben en zo een bron zijn voor misverstanden en miscommunicatie.
Blijkt "rondo" ook nog een druivenras te zijn, de titel van een TV programma en de naam van een spelletje dat tijdens voetbaltrainingen gespeeld wordt.
Ik bedoel maar......

Ik vertrek

Het klinkt als de titel van een tv-programma, maar het is al zo oud als de mensheid.
Mozes zei het al tegen de farao van Egypte.
En op de lagere school leerde ik bij Vaderlandse Geschiedenis: "400 na Chr.: De Grote Volksverhuizing". Heel lang gedacht dat dat in één jaar gepiept was (inderdaad in het jaar 400), maar het blijkt dat deze trek van volkeren enkele eeuwen duurde. Onder druk van de oprukkende Hunnen vanuit het oosten moeten de Goten gedacht hebben: "Ik vertrek". Op hun trektocht joegen ze Germaanse stammen voort die op hun beurt het Romeinse Rijk binnen vielen, wat uiteindelijk leidde tot een "ik vertrek" van de Romeinse overheersers en het inluidden van de donkere Middeleeuwen.
Saillant detail: het op drift geraken van de Hunnen zou veroorzaakt zijn door hongersnood. Er ontstond voedselgebrek door veranderingen in de vegetatie op de steppen van Centraal-Azië, als gevolg van..... klimaatverandering!

In 2005 verscheen het programma "Ik vertrek" op de Nederlandse televisie bij de TROS, gebaseerd op het Engelse format "No going back", dat ook de inspiratiebron was voor "Het roer om" van RTL4 en "Wij emigreren", dat sinds 2019 bij SBS6 te zien is.
Allemaal zogeheten "reality-series", waarbij echtparen of hele families besluiten om in een buitenland een nieuw bestaan op te bouwen. Zeer populair bij de programmamakers omdat het geen rochel kost om zoiets te maken en TV-vermaak oplevert dat toch op een behoorlijk kijkerspubliek kan rekenen.
Ik verdenk de makers van een zekere sadistische inslag, want het lijkt erop dat het best gescoord wordt als de hoofdpersonen in het programma flink op hun bek gaan en dat daar ook enigszins op gestuurd wordt. Zijn de programma's daarom misschien populair? Omdat mensen genoegen scheppen in het falen van anderen omdat hun eigen tekortkomingen daarbij dan misschien gunstig afsteken?
Ik weet het niet. Ik ben in ieder geval geen fan. Maar als u het leuk vindt, moet u vooral blijven kijken, hoor. Misschien heb ìk wel geen smaak.......
Kijk, als ik zo'n figuur als Martien Meiland, die via "Ik vertrek" zelfs een eigen programma "Chateau Meiland" kreeg bij SBS6, langs zie komen op TV, dan kan ik daar toch echt niet langer dan een minuut of twee naar kijken. Dan zapp ik weg. Ik krijg jeuk van die man. Waarom?
Misschien omdat ik gêne voel of boosheid dat die programmamakers zo'n sneue man zichzelf voor schut laten zetten voor het oog van de camera, alles omwille van de kijkcijfers. Aan de andere kant, hij schijnt het wel leuk te vinden. Misschien omdat hij een flinke financiële tegemoetkoming ontvangt voor zijn clowneske optreden? Of misschien omdat de man gewoon mediageil is. Ik weet het niet, maar het is aan mij niet besteed.
En als afgelopen jaar dit programma bij de jaarlijkse Gouden Televizierring uitreiking ook nog wordt uitgeroepen tot beste Tv-programma, dan word ik nieuwsgierig naar de mensen die hierop gestemd hebben. Ik zou willen dat Gijs Rademakers van Een Vandaag daar eens een onderzoekje naar zou doen. Is dit werkelijk de mening van de gemiddelde Nederlander? Dan begin ik mij voorzichtig af te vragen of ìk hier nog wel thuis hoor en in mijn hoofd begint het lied "België" van het Goede Doel rond te zingen.

Afrikanen ontvluchten hun land, op zoek naar een betere toekomst, Irakezen gaan op de loop voor Assad en de inwoners van Jakarta ontvluchten hun stad, die langzaam in de zee wegzinkt. Daarnaast zien duizenden Australiërs zich genoodzaakt om te vertrekken vanwege de enorme bosbranden die het continent al wekenlang teisteren. Wie weet moeten wij Nederlanders in de toekomst ook wel hogere gronden op gaan zoeken, willen we droge voeten houden.
Misschien bestaat tegen die tijd ook de mogelijkheid om te vertrekken naar een andere planeet, naar andere melkwegstelsels......, een plaats tussen de sterren waar je heen kunt gaan.

Eigenlijk is die Grote Volksverhuizing nooit opgehouden, heeft hij door de eeuwen heen steeds plaats gevonden. Vaak ging men op de vlucht voor vervolging, onderdrukking of hongersnood (De Grote Hongersnood in Ierland van 1845-1850 deed duizenden vertrekken naar de VS). Soms hadden deportaties plaats zoals in Nazi-Duitsland en de Stalinistische Sovjet-Unie. En wat te denken van de verplaatsing van Afrikaanse slaven naar de plantages in de Nieuwe wereld.
Meestal was het "Ik vertrek" geen vrijwillige keuze......

Bijna vier jaar geleden zei Groot-Brittannië "Ik vertrek" tegen de EU. Aan het einde van de maand lijkt dat inderdaad te gaan gebeuren. Door de ene helft van de bevolking een toegejuicht, voor de andere helft een gedwongen vertrek.
Arm, verscheurd Brittannië..... En nu, als klap op de vuurpijl, zeggen Meghan en Harry ook nog: "Ik vertrek". Ze hebben geen zin om nog langer in de Britse royalty poppenkast mee te spelen en doen daarom een dikke doei naar de Britse bevolking.
Ik begrijp dat wel, net zoals de ene helft van de Britse populatie. Altijd te moeten leven in de wetenschap dat elk woord dat je uitspreekt, elke beweging die je maakt met argusogen gevolgd wordt en breed wordt uitgemeten in de roddelbladen. Prins Harry weet als geen ander waartoe deze ziekelijke bemoeizucht kan leiden.
De andere helft van de bevolking spreekt er schande van omdat ze vinden dat ze recht hebben op dit "volksvermaak" omdat ze er via de belasting "voor betalen". Ze hebben de mond vol over het recht op privacy maar dat schijnt voor de royalty's niet van toepassing te zijn.
Empathie lijkt een steeds schaarser goedje te worden......

Bij vertrekken denk ik ook aan aankomen. Alleen hoor je daar niet zo veel over.
Ja, half november komt de mededeling dat Sinterklaas is aangekomen.
En zo aan het begin van het jaar hoor je dat ook al die mensen die gestopt zijn met roken aankomen.
Oja, die klappen die Badr Hari en Rico Verhoeven aan elkaar uitdeelden.
Die kwamen ook aan.......

Lieve Noor, hoe staan we er voor?

Dit was de vraag waarmee showmaster Ted de Braak tijdens de Ted-show in de 80-er jaren van de vorige eeuw altijd bij zijn lieftallige assistente informeerde naar de scores van de kandidaten in zijn spelletjesprogramma op TV.
Altijd goed om af en toe de stand van zaken op te nemen. Zeker aan het begin van een nieuw jaar.
Vandaar dat ik donderdag afstemde op het programma "De stand van het Land", een programma gebaseerd op de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Cultureel Planbureau.

"Geen gezeik, iedereen rijk", was de titel van de eerste aflevering van 2020.
Een lekkere, opportunistische titel, zo aan het begin van het nieuwe jaar. Zou wel mooi zijn, als eind 2020 de armoede de wereld uit zou zijn. Maar je weet, als het te mooi klinkt om waar te zijn.....
Al kijkende besefte ik dat dit programma niet echt voor mij bestemd was, want het ging vooral over: "Wat moet je doen met al het geld dat je overhoudt". En nou wil ik niet klagen, ik kom tenslotte niets te kort, maar het overhouden van grote sommen gelds is niet aan de orde.

Opgroeiend in de naoorlogse jaren werden wij als kinderen door onze ouders gestimuleerd om spaarzaam te zijn. Wij kregen een spaarpot waarin zo af en toe een klein muntstuk verdween en die jaarlijks bij de Boerenleenbank geleegd werd. De inhoud werd in ons spaarbankboekje genoteerd en toegevoegd aan ons "kapitaal" en tevens werd de jaarlijkse rente dan bijgeschreven. Ik weet nog dat eind 50-er jaren de bank zich zelfs actief bemoeide met de opvoeding in spaarzaamheid. Maandelijks kwam een medewerker van de bank naar school, bij wie je dan een zegeltje kon kopen van 10 cent. Die 10 cent werden op jouw spaarbankboekje bijgeschreven. Dat zegeltje was je "stortingsbewijs".
Sparen leek zodoende een lucratieve en winstgevende bezigheid, tot je op latere leeftijd ging beseffen dat er ook nog zoiets bestond als geldontwaarding, inflatie. De door de banken uitbetaalde rente was amper voldoende om deze te compenseren. Kortom, alleen de bank werd (en wordt) er beter van.
Dat geld op de bank hebben met de huidige rentestand niets oplevert, is algemeen bekend. Sinds de bankencrisis van 2008 is het rentepercentage zelfs gekelderd tot nagenoeg "0" en enig zicht op verbetering is er niet.
Maar, je kunt niet alleen geld sparen, maar ook andere zaken. Verzamelen zit de mens in het bloed en iedereen is wel eens een verzameling begonnen. En soms, heel soms kan zo'n verzameling op termijn wel eens een aardige duit waard zijn.....

In het programma werd gesproken over andere manieren om je geld te laten renderen en wel door het te beleggen. Nou zit daar één nadeeltje aan vast: je loopt het risico dat je geld verliest. Dat risico is sterk afhankelijk van waarin je belegt.
De mogelijkheden zijn legio. Naast het bekende handelen op de beurs en het beleggen in kunst zien we ook investeerders die hun geld steken in vastgoed, in duiven en in whisky.
Beleggen in vastgoed, oké, maar in dùiven? Het gaat hier uiteraard niet over Amsterdamse Damduiven, maar om prijswinnende postduiven waar tonnen voor betaald worden. Blijft toch een riskante belegging, zeker als je je bedenkt dat ook duiven verkouden kunnen worden en op het menu staan van katten en roofvogels.
We zien ook een man langs komen die een handelshuis heeft opgezet in whisky en beleggers tracht over te halen om hun geld te steken in dure flessen whisky. We zien een dame die heilig gelooft in het investeren in dure merktassen. En verdomd, het lukt ze!
Ik moet daar toch een beetje om lachen. De dame laat een tasje zien dat volgens haar een waarde heeft van € 3000. Volgens mij is de tas een ding dat uitgevonden is om gemakkelijk dingen te kunnen vervoeren. In mijn big-shopper van Dirk kan veel meer dan in het tasje van mevrouw en die kostte maar één euro, geloof ik.
Ik weet het niet, maar volgens mij runt die mevrouw gewoon een hele dure kringloopwinkel.
En een fles drank? Daar geef ik max 20 euro aan uit, wetende dat er nou eenmaal een schandalig groot bedrag aan accijns op zit. En dan koop ik hem niet om te bewaren, maar om op te drinken of weg te geven (zodat de ontvanger hem kan consumeren). Volgens mij wordt het daar voor gemààkt.
Ik realiseer me dat dit een programma is voor mensen die van zottigheid niet weten wat ze met hun geld moeten doen. Zulke mensen bestaan blijkbaar.
Ze betalen duizenden euro's voor een fles whisky terwijl ze een gelijkwaardige whisky bij Gall en Gall kunnen kopen voor een schijntje van die prijs. Dan zit er toch een draadje los?
In de 17e eeuw, tijdens de tulpenmanie, werden er enorme bedragen neergeteld voor een tulpenbol.
Tot iemand zich realiseerde dat als je honger had, je beter kon investeren in uien dan in tulpenbollen......

Eigenlijk kun je overal in beleggen: in antiek, munten, postzegels, stripboeken, voetballers......
De waarde en waardestijging van objecten is sterk afhankelijk van vraag en aanbod en als puntje bij paaltje komt: gewoon, wat de gek er voor geeft.
Want uiteindelijk is het niet het gezonde verstand dat de prijzen bepaalt, maar passie, emotie en...... uiteindelijk hebzucht.
Dan verschijnen speculanten ten tonele die de prijzen opdrijven. En dat gaat goed..... tot de zeepbel uiteen spat......

Ik wens u voor 2020, naast gezondheid en geluk, in ieder geval een goed belegde boterham!