zondag 9 februari 2020

Moordenaars en moorkoppen


Dat agrariërs mannen (en in de huidige tijd ook vrouwen) zijn die niet met zich laten sollen en eventueel fysiek geweld niet uit de weg gaan, is niet alleen van deze tijd. Een verre voorvader van mij, Willem Claesz. Pau werd veroordeeld tot het betalen van tien rijnsguldens omdat hij tijdens de jaarlijkse "Sinte Louwerijs Scouwe" op 17 augustus 1506 in Schieland een molenmeester tegen de grond had geslagen, hem toeschreeuwend: "Waerom en wilt ghij niet malen?"
Ik las dit in het boek "Van Pau tot Pouw", een familiegeschiedenis geschreven door Tom van der Meer en Theo van der Poel. Jarenlange navorsingen van deze twee hebben uiteindelijk geleid tot een lijvig naslagwerk wat in 2009 het licht zag.
Er van uitgaand dat Willem ten tijde van de matpartij volwassen was, zal hij rond 1480 geboren zijn. Zijn naam doet vermoeden dat hij een zoon was van Claes Pau, die dus rond 1450 geboren zal zijn en die tevens de oudste achterhaalde stamvader is van het geslacht der Pauen, Pauwen, Pouen, Pouwen, Van der Pouwen, Pauwkranen en nog een handvol andere variaties op deze achternaam.
Claes Pau woonde, evenals zijn eerste nazaten in Moordrecht en pas na 1700 verspreidden de Pauen zich naar andere streken.
Van Moordrecht, een dorp gelegen op de rechteroever van de Hollandse IJssel, wordt voor het eerst melding gemaakt in 1248 (Mordreth). Drecht betekent doorwaadbare plaats in een rivier, oversteekplaats of veer.
"Moor" of "moer" betekent moeras of veengrond en heeft dus geen enkele link met de donkergekleurde mensen uit Noord-Afrika die vroeger met deze naam werden aangeduid. En "moer" heeft hier dus niets te maken met de dikke zeskantige ring met intern schroefdraad welke op een bout gedraaid kan worden, noch met een bijenkoningin of bezinksel in wijn.

Dat is het lastige.
Veel woorden hebben meerdere betekenissen. En terwijl ze in de ene betekenis onbekommerd in de spreektaal gebruikt kunnen worden, kunnen ze in een andere betekenis als aanstootgevend worden ervaren, dan wel tot grote misverstanden leiden.
Zo werd in het verleden Moordrecht in de volksmond ook wel "Moort" genoemd, met als gevolg dat de inwoners de naam "moordenaars" kregen. Heel verwarrend allemaal, toch? Je zou zo maar kunnen bedenken dat het misschien wel moorkoppensnellers waren!
Het is vooral belangrijk hoè een woord gebruikt wordt. Als straks een rascistische voetbalhooligan het in zijn hoofd haalt om donkergekleurde spelers voor bijvoorbeeld Aboriginals uit te maken, is dat straks óók een verboden woord. Kijk, als elk woord dat een keer als scheldwoord gebruikt wordt moet worden verbannen, dan hebben we straks wel een héél dun woordenboekje. Het wordt tijd dat we ons taalgebruik niet langer aanpassen vanwege deze randdebielen. Elk woord, met respect uitgesproken, is en blijft, wat mij betreft, gewoon acceptabel.


Deze week ligt ineens de "moorkop" onder vuur. Een Westlandse bakker heeft bedacht dat "moor" een andere naam voor "neger" is en omdat "neger" tegenwoordig niet meer kan en mag, doet hij ook "moor" in de ban. Na de negerzoen, de zigeunersaus en Zwarte Piet moet nu ook de moorkop het ontgelden. De bakker wordt van meerdere kanten belaagd. Fout! Het is toch overduidelijk dat deze man hulp nodig heeft?
Trouwens, misschien dankt de moorkop zijn naam wel aan het feit dat het een behoorlijk "zompig" baksel is. En die chocolade laag? Turf is ook bruin........

Op de radio hoorde ik van een Amsterdamse bakker die "kabouterbrood" verkoopt. (Ontstaan ten tijde van de Provo / Kabouter beweging eind 60-er jaren.) Er zijn mensen die zich afvragen of die naam nog wel kan en niet als kwetsend kan worden ervaren door kleine mensen en willen dat de naam verboden wordt.
Het mot toch nie gekker worde!!!!
Als dàt gebeurt, dan trek ik naar het Malieveld in Den Haag!
Met Joris!!!!!!


Geen opmerkingen:

Een reactie posten