zondag 31 oktober 2021

Terug naar "het oude normaal"?


"Ach, 't hoort er gewoon een beetje bij", hoor ik de jonge supporter antwoorden op de vraag van de verslaggever, waar al dat supportersgeweld op de voetbalvelden toch vandaan komt. Hij is een jaar of 18 en oogt niet als een echte hooligan. Meer als een geslagen hond, omdat ook hij niet weet wat er aan de misdragingen van zichzelf "supporter" noemende elementen moet gebeuren. Jammer en misschien wel verontrustend vind ik, dat hij de mening is toegedaan dat "het er gewoon een beetje bij hoort".

Na ruim een jaar voetbal zonder publiek stromen de stadions langzaam weer vol en worden we geconfronteerd met een oude bekende: het voetbalvandalisme. Ik had de indruk dat dit de afgelopen decennia redelijk onder controle gebracht was, zeker afgezet tegenover het geweld dat in de 70-er en 80-er jaren van de vorige eeuw rond de voetbalvelden plaats vond. Stevig ingrijpen heeft uiteindelijk geleid tot een steeds beter beheersbaar maken van supportersgeweld tijdens voetbalwedstrijden en we zien in de cijfers van de afgelopen tien, twaalf jaar een langzame maar gestage afname van geweldsincidenten. 
Na anderhalf jaar gedwongen rust en stilte lijkt het geweld in alle hevigheid terug te keren. Wat we nu zien gebeuren is geen terugkeer naar het oude normaal, maar heeft meer weg van een "terug naar af". 
Het is een afreageren van de frustraties omdat de supporters gedurende de corona pandemie niet naar de stadions konden, hoor je zeggen. "Lulkoek", zeg ik. Voor zulk gedrag bestaan geen verontschuldigingen en het is daarom onacceptabel.

Het begon allemaal nog vrij onschuldig met het gooien van bier door "supporters" van Vitesse. Vrij onschuldig omdat daar geen doden en zelden gewonden bij vallen. Maar zodra je dit tolereert, verzet je de bakens en maak je de weg vrij voor zwaardere vergrijpen. Half oktober ging het mis na afloop van de Gelderse derby tussen NEC en Vitesse toen rond het stadion rellen uitbraken. Afgelopen vrijdag werd de wedstrijd MVV - Roda JC gestaakt na gevechten tussen "supporters" op de tribunes die door de ME uit elkaar geslagen moesten worden en zaterdag werd Exelsior - Eindhoven stilgelegd vanwege spreekkoren en biergooien. Vorige week maakten Feyenoord"supporters" zich schuldig aan ongeregeldheden rond de Conference League wedstrijd tegen Union Berlin en deze week besloot de algemeen directeur van Feyenoord, Mark Koevermans, de pijp aan Maarten te geven na herhaald bedreigd te zijn door "supporters" van zijn club.

Ja, ik schrijf "supporters" tussen aanhalingstekens want èchte supporters zullen zich nooit inlaten met dit soort destructieve praktijken, die grote schade toebrengen aan "hun" club. Niet alleen qua aanzien, maar de door hen veroorzaakte ongeregeldheden hebben vaak ook nog eens financiële consequenties in de vorm van boetes.
Het zou mooi zijn als die èchte supporters een einde zouden maken aan deze terreur en zich massaal keren tegen die kleine kern van rotzooitrappers, die de sport kapot maken en de sportbeleving voor zovelen verzieken.


Er zijn al extra maatregelen aangekondigd om de misdragingen van deze zogenaamde supporters aan te pakken en met de huidige technische hulpmiddelen zijn volgens mij de vandalen vrij gemakkelijk te identificeren en dus aan te pakken. Een keihard lik-op-stuk-beleid met stevige straffen en consequente handhaving zal deze brandhaard van geweld in de kiem smoren. Daarvan ben ik overtuigd. Maar zolang men halfzacht blijft optreden, zal dit ziekelijke gezwel door blijven etteren.

Vandaag las ik een artikel in de krant over een experiment dat de afgelopen jaren is gehouden door de landmacht. Straatschoffies kregen daar de kans om weer iets van hun leven te maken onder een strak militair regime. Zo werden 124 probleemjongeren weer op het rechte pad gebracht.
Misschien ook iets voor voetbalvandalen?



zondag 24 oktober 2021

Noordeinde 104 XVII


Iris

Ik weet niet hoe ik op de site terecht kwam. Hoogstwaarschijnlijk hebben een aantal algoritmen mij bij de hand genomen en mij op deze internetpagina doen belanden: gedichten.nl.
En héél toevallig stuitte ik op een gedicht dat mij zeer dierbaar is. Het gedicht "Iris" van Jacques Perk.
Ik zag meteen dat het slechts een fragment was en ging op zoek naar "het dikke boek".

Soms, op zondagmiddag, zat mijn vader aan tafel met een groot, dik boek. Hij bladerde erin en las. 
We zagen onze pa niet zo vaak. Eigenlijk alleen in het weekend. Als wij doordeweeks uit ons bedje kropen, was hij al vertrokken naar de Blauwe Polder en hij keerde pas terug als wij al lang en breed weer in dromenland waren. Alleen in de wintermaanden, als er op het land weinig te doen was, zagen we hem wat vaker.
Vader was een man die je als kind met enige reserve benaderde, want er viel niet met hem te spotten. Hij huldigde een aantal pedagogische principes die gebaseerd waren op oud Nederlandse spreekwoorden en gezegden, zoals "Wie niet horen wil moet maar voelen", "Zachte heelmeesters maken stinkende wonden" en "Wie zijn kinderen liefheeft, kastijdt hen". Overigens een opvoedkundig model dat toentertijd in het algemeen als uiterst effectief werd beschouwd en daarom breed werd toegepast.

Ik was een jaar of 6, 7, misschien 8 dat ik naast hem ging zitten en voorzichtig vroeg wat hij aan het doen was. 
"Ik lees gedichten", zei mijn vader opmerkelijk vriendelijk, wat mij deed verstouten zodat ik durfde vragen: "Wat zijn dat? Gedichten?"
Hij nam alle tijd en probeerde het heel geduldig aan mij uit te leggen. Wat heel bijzonder was, want geduld was niet bepaald een van zijn sterkste kanten. Niet dat ik er veel van begreep, maar ik genoot van de onverdeelde aandacht die hij aan mij gaf. Tenslotte stelde hij voor dat hij iets zou voorlezen en hij droeg met zijn zware, sonore stem het gedicht "Iris" voor. Ik vond het schitterend! Die golvende klanken die ongetwijfeld een prachtig verhaal vertelden, waar ik uiteraard geen hout van begreep.
Hij vertelde dat het een lofzang was van de godin Iris voor haar geliefde Zefier, de god van de westenwind en dat we Iris soms konden zien als ze als regenboog aan de hemel verscheen.
Ik realiseer mij nu, dat ik me niet kan herinneren dat mijn ouders mij voor het slapen gaan ooit voorlazen. Geen sprookjes of prentenboeken. Het eerste verhaal dat mij door mijn vader werd voorgelezen, was het verhaal over een onmogelijke liefde.....
Ik besef nu dat toen mijn liefde voor de poëzie is gewekt en dat sinds die dag de regenboog voor mij méér is dan alleen maar een natuurverschijnsel.
Het is eigenlijk niet meer dan logisch, dat onze dochter, die Tonja en ik in 1981 mochten ontvangen, de naam Iris kreeg. Haar geboortekaartje begon met de eerste strofen van het gedicht van Jacques Perk: "Ik ben geboren uit zonnegloren, en een zucht van de ziedende zee......"

Ik heb het gedicht opgezocht in "Spiegel van de Nederlandsche Poëzie door alle eeuwen, bijeengebracht door Victor E. van Vriesland, een uitgave van N.V. De Spieghel, Amsterdam 1940", zoals op de titelpagina vermeld staat van het "dikke boek" waarover ik mij, na de dood van mijn vader, ontfermd heb.
Ik heb het gelezen en nogmaals herlezen. Het is en blijft een prachtig gedicht.....

Ik heb veel, heel veel gedichten gelezen. Ik kwam er achter dat gedichten niet perse "moeilijk" hoeven te  zijn. Dat er ook prachtige, juist simpele maar ook humorvolle gedichten bestaan. Dat soms drie woorden al een gedicht kunnen vormen. Dat open staan en oog en oor hebben voor de schoonheid van taal al voldoende zijn om op de meest zonderlinge en onverwachte  plekken poëzie te ontdekken......


zondag 17 oktober 2021

Sigaar uit eigen doos


Belasting. De naam zegt het al. Wordt door velen als een "last" ervaren.....
 
Al duizenden jaren moeten mensen belasting betalen. In China, in het oude Egypte, in het Romeinse Rijk, overal werd de bevolking verplicht afdrachten te doen aan de heersers zodat zij hun oorlogen konden bekostigen, voor zichzelf en hun directe familie een fraai optrekje konden onderhouden èn hun "vriendjes", die hen "hielpen" om het volk te overtuigen van de noodzaak van deze belastingen, een riant inkomen te kunnen garanderen. Het werd vaak "verkocht" als de prijs die het volk moest betalen voor de bescherming die de heerser hen bood.......
Hoewel er in de loop der tijd veel veranderd is, wordt in de meeste landen op de wereld nog steeds belasting geheven. Deze belastinginkomsten worden vooral aangewend om voorzieningen te realiseren en te onderhouden waarvan de gehele bevolking profiteert. Laat onverlet dat heersers en leidinggevenden in de meeste landen (ook in Nederland!), nog altijd heel goed voor zichzelf zorgen......

Ons huidige belastingstelsel vindt zijn oorsprong in de komst van de Fransen naar deze contreien in 1795. Nederland werd een eenheidsstaat en er kwam een centraal belastingstelsel.
In 1914 werd de inkomstenbelasting ingevoerd, zodat mensen naar draagkracht betaalden.
Da's eerlijk en fatsoenlijk, zou je zeggen. En ook te verdedigen. Immers, iedereen zal begrijpen dat de bevolking gezamenlijk gelden bijeen moet brengen om publieke voorzieningen tot stand te brengen en het is redelijk dat de rijke wat meer bijdraagt dan de arme. Maar omdat vooral de rijken aan de touwtjes trekken, blijkt deze mooie gedachte in de praktijk toch moeilijk te verwezenlijken.
In de loop der jaren zijn er vele aanpassingen gedaan binnen het belastingstelsel, vooral na de Tweede Wereldoorlog. Waarom? Omdat de overheid steeds meer geld nodig had (en heeft).
In 1964 kwam de loonbelasting en in 1969 de BTW........

Ik weet nog goed hoe het mij werd uitgelegd.
De molenaar koopt graan van de boer en verkoopt dat als meel aan de bakker. De arbeid van de molenaar heeft van het graan een hoogwaardiger product gemaakt. Hij heeft er "waarde aan toegevoegd" en het is redelijk dat hij daarom een hogere prijs vraagt dan hij voor het graan betaalde. Uit die meeropbrengst moet hij immers zijn inkomen halen en over zijn inkomen betaalt hij belasting. Maar.... de regering vindt (sinds 1969 dus) dat zij over die meerwaarde óók een graantje mee mag pikken: een belasting van enkele procenten, de BTW (Belasting Toegevoegde Waarde).
Beetje flauw, want de molenaar betaalt al belasting over zijn werk. Maar goed, hij mag die extra BTW-kosten doorberekenen aan de bakker. De bakker maakt van het meel broodjes en het hele verhaal herhaalt zich. Wéér komt de fiscus enkele procenten binnenhalen van de toegevoegde waarde die de broodjes hebben gekregen boven de prijs van het meel. En als een horecaondernemer de broodjes koopt van de bakker, ze opensnijdt en er een plakje ham of kaas tussen legt, heeft hij wederom "waarde toegevoegd", zodat de fiscus nogmaals kan toeslaan. En telkens wordt de BTW doorberekend aan de afnemer van het product, dus uiteindelijk.... mag de consument betalen.
O ja, gold in 1969 een verlaagd BTW tarief van 4% en een standaard tarief van 12%, anno 2021 zijn deze respectievelijk 9 en 21%!
Kijk, ik ben geen fiscalist en heb absoluut geen verstand van ons hele belastingstelsel, maar volgens mij is die BTW gewoon geldklopperij. Alleen, bovenstaande uitleg begrìjp ik nog wel...... 

Maar dan!
Dreigende berichten over torenhoog oplopende energiekosten deden mij eens nader kijken naar de jaarafrekening die ik onlangs ontving van mijn energieboer en verleidden mij tot een bezoekje aan de site van de consumentenbond.
Een korting op de energiebelasting van €558,56 in 2021? Hallo! Hoeveel betàlen we dan wel niet aan energiebelasting als er zóveel korting gegeven kan worden?
Zowel over gas als stroom moet de energieleverancier energiebelasting betalen, welke uiteraard aan de consument wordt doorberekend. Ruim meer dan de helft van de prijs die wij betalen voor ons gas en onze stroom bestaat uit belasting! Daar bovenop komt sinds 2013 ook nog eens de ODE (Opslag Duurzame Energie- en Klimaattransitie), een heffing die je betaalt over elke kWh stroom en elke kuub gas die je verbruikt. De ODE is ingevoerd om er voor te zorgen dat mensen zo zuinig mogelijk met energie omgaan.
Maar nu komt het!
Over de totale kosten, dus kale gas- en stroomprijs, transportkosten e.d., maar daarnaast óók over energiebelasting en ODE wordt óók nog eens 21% BTW geheven! Met andere woorden, je betaalt belasting over belasting!
Ja, en nou zal meneer Fiscus wel zeggen dat door die energiebelasting de stroom en het gas duurder zijn geworden, dus een "toegevoegde waarde" hebben gekregen....
M'n zolen!!!!
Dus die 400 euro compensatie per huishouden die is toegezegd voor 2022 vanwege de gestegen energiekosten..... gewoon een sigaar uit eigen doos.
Trouwens, laten we niet te vroeg juichen. De Groningers en de slachtoffers van de toeslagen affaire is ook het een en ander toegezegd en ooit beloofde Mark Rutte iedere Nederlander €1000..... 
Het kwartje van Kok en de verhoging van de BTW waren zó geregeld, evenals andere 'tijdelijke' maatregelen als de conjunctuur een beetje tegenzat. Maar, o wee, als het op uitbetalen aankomt......

Multinationals betalen geen of nauwelijks belasting terwijl de bevolking het volle pond mag betalen. Bewindspersonen zoeken de randjes van het toelaatbare en maken gebruik van belastingparadijzen. Ik kan me zo voorstellen dat zulk beleid niet bepaald bijdraagt tot een gezonde belastingmoraal.....


Het zou zo maar kunnen dat Mark bij nader inzien tòch afziet van die sigaar uit eigen doos. Het is immers SToptober en we willen toch naar een rookvrije samenleving?



zondag 10 oktober 2021

Joris 17


Holle vezels   

Da's me nou toch ook wat!
Is eindelijk die 1,5 meter maatregel afgeschaft, blijven we waarschijnlijk tòch afstand houden van elkaar, omdat we wat minder vaak gaan douchen!

Als ik vrijdagmiddag, na een heerlijke fietstocht, mijn tuintje indraai, zie ik Joris zitten in een tuinstoeltje voor de ingang naar zijn woning. In zijn nakie! Niet dat er veel te zien is, want zijn baard bedekt buik en kroonjuwelen.
"Nou, nou, Joris, vind je dat niet een beetje overdreven? De zomer is toch echt voorbij hoor."
"Nog even de laatste vitamientjes binnen halen, jochie! En daarbij: 'koukleumen worden niet geboren, die worden gemaakt'. Een beetje afharden, zo met de winter op komst, kan echt geen kwaad."
Ik zet m'n fiets in de schuur en bedenk dat Joris misschien wel gelijk heeft. Met die omhoog schietende energieprijzen zou het wel eens een koude winter kunnen worden.
"Koffie?", vraagt hij, als ik weer naar buiten stap. "Nee, ik maak zelf wel even een bakkie. Die kopjes van jou, dat schiet niet op. Zal ik voor jou ook.....?" Hij knikt.
Als ik terug keer met de koffie, heeft Joris intussen een zwembroek aangetrokken. Een gele. Het is net een bejaarde Dries Roelvink in mini formaat. Hij trekt ook nog een badjas aan en klimt dan op de tuintafel. Ik schuif een stoel bij en neem plaats. De zon verwarmt nog en vormt zo een herinnering aan de voorbije zomer. Het zeikweer van de afgelopen tijd heeft die herinnering al opgepoetst en doet die zomer mooier lijken dan hij was.
Ik sluit mijn ogen en geniet.......

"Wat denk je? Krijgen we een strenge winter?", vraag ik.
"Hoe moet ik dat nou weten", zegt Joris. Hij nipt aan zijn koffie.
"Nou ja, jullie kabouters, jullie zijn toch van de natuur? Jullie hebben daar toch kijk op?"
"'t Is zoals het spreekwoord zegt", zegt Joris. 
"Hoe bedoel je?"
"'t kan vriezen, 't kan dooien....", zegt hij grinnikend. Maar dan serieus: "Maar het zou me niet verbazen als we een strenge winter krijgen."
"Nou, dat zou niet zo best zijn, met die oplopende gasprijzen.", antwoord ik, een beetje beteuterd. "Straks zitten we met z'n allen in de kou."
"Gewoon goed isolerende kleding dragen en onder een lekker dekbed kruipen. Dat hebben jullie toch van de dieren wel geleerd? Jullie hebben de isolerende werking van het donskleed bij vogels ontdekt en imiteren dat met het gebruik van holle vezels in dekens en kleding."
"Doen wij dat?", vraag ik verwonderd.
"Welja man, er is voldoende kleding waarin je het never-nooit koud krijgt!"
"Ja, maar ik heb geen zin om de hele winter rond te sjouwen in een dikke parka. Ik wil ook wel eens gewoon in een lekker verwarmde kamer zitten. Jij verwarmt 's winters toch ook je huisje? Hoe doe je dat dan?", vraag ik Joris.
"O, ik heb een klein houtkacheltje. En koken doe ik op gas."
"Heb jij aardgas dan?", vraag ik verwonderd.
"Bìjna goed!", zegt hij lachend. "Ik heb een kleine biogasinstallatie waarin ik voldoende methaangas 'uit mijn eigen afval' kan produceren om op te koken. Jullie zouden ook van die techniek gebruik moeten maken."
"Dus, dus", stamel ik, "jij doet gewoon je eh...." 
"Ja! Dus geen 'aardgas', maar 'aarsgas'. Scheelt maar één letter....."


"Ach, als de nood aan de man komt, hebben jullie altijd Groningen nog", zegt Joris.
"Nee, dat gaat niet gebeuren", zeg ik, "dat is de Groningers beloofd!"
Joris kijkt mij meewarig aan. "Geloof jij wèrkelijk dat zo'n belofte enige waarde heeft, zolang Mark Rutte aan de touwtjes trekt? Hij heeft vast geen actieve herinnering aan die belofte...."
Tja, wat moet je daar nou op zeggen?
"Er rest ons niets anders dan maar afwachten wat de komende koude maanden ons zullen brengen, Joris. Dat wordt weer de pet of de hoed op als we naar buiten gaan. Ik heb een bloedhekel aan een kouwe knar. Jij niet?"
"Zeker, zeker....... In ieder geval zal Mark Rutte geen koud hoofd krijgen met hetgeen hij in zijn bovenkamer heeft. Die heeft geen pet nodig." zegt Joris grijnzend.
"Hersenen?", vraag ik, met enige twijfel in mijn stem.
"Nee, geen hersenen", antwoordt Joris met een twinkeling in zijn ogen.
"Holle vezels......"



zondag 3 oktober 2021

Take the Money and Run

 
Ik moest wel glimlachen toen ik deze week het bericht las onder deze krantenkop.
De Deense kunstenaar Jens Haaning heeft van het Kunsten Museum of Modern Art in Aalborg 70.000 euro aan bankbiljetten ontvangen om twee van zijn eerdere werken te reproduceren: schilderijen, beplakt met biljetten van euro's en kronen die het gemiddelde jaarsalaris van een inwoner van Denemarken en Oostenrijk verbeeldden. Om deze prijzige schilderijtjes te kunnen maken, leende het museum de kunstenaar het geld, zodat hij aan de slag kon. Hij leverde echter twee lege doeken af bij het museum en gaf zijn 'kunstwerk' de titel mee: Take the money and run".........
De kunstenaar liet weten: "Ik heb geen geld gestolen, ik heb kunst gemaakt."

Tja, wat is kunst? Een vraag die al vele malen is gesteld en even zoveel antwoorden heeft opgeleverd. Op het internet vind ik een waar woud aan definities van 'kunst'.
Volgens de Redactie Ensie is kunst "het vermogen om wat in geest of gemoed leeft of gewekt is, op zodanige wijze tot uiting brengen, dat het kan ontroeren door schoonheid".
Ik kan wel wat met deze omschrijving en deze definitie volgend kunnen we het werkje van Haaning met een beetje soepele interpretatie wel als kunst beschouwen. Hij heeft immers een idee wat in zijn geest is opgewekt tot uiting gebracht. En wat heeft meer "schoon"heid dan een smetteloos wit doek? De brillance van het idee ontroert mij...... 
In ieder geval kan Dhr. Haaning creativiteit niet ontzegt worden.
Met het vervolg van de kunstdefinitie van Ensie heb ik wat meer moeite. Zij stellen: "Kunst is een ambacht dat bedoeld is om de zintuigen te prikkelen." Hiermee worden paaldansen en het bakken van poffertjes ook tot kunst verheven en dat vind ik toch enigszins discutabel...... 

Het werk van Haaning kan gezien worden als een aanklacht tegen stromingen binnen de huidige maatschappij. Ook zo'n maatschappij kritisch geluid is een element dat in het verleden door meerdere kunstenaars in hun werk werd uitgedragen. Denk maar aan de dokwerker van Mari Andriessen ter nagedachtenis aan de februaristaking van 1941 of het schilderij Guernica van Picasso, een aanklacht tegen de Spaanse burgeroorlog. Niet dat ik het kunstgehalte van de lege doeken van Haaning van gelijk niveau acht, maar het werk is wel exemplarisch voor de hedendaagse graaimentaliteit die zich ook in Nederland in alle geledingen van de maatschappij voordoet.
We kennen allemaal de verhalen van buitenlandse investeerders die kwakkelende bedrijven opkopen, opsplitsen, de renderende delen goed verkopen en verliesgevende divisies failliet laten gaan, zonder oog te hebben voor de gevolgen die dit handelen heeft voor de werknemers van het bedrijf.
Ik vind het verontrustend dat, als ik google op "bedrijven opkopen om snel geld te verdienen" boven aan de hitlijst verschijnt: ABN AMRO - bedrijven opkopen om snel geld te verdienen.
Zo'n bank is dus best bereid om dit soort louche praktijken te ondersteunen. Maar ja, we weten al sinds de bankencrisis dat ze echt niet in de weer zijn voor u en mij.
Maar ook de investeerders, die zich momenteel op de huizenmarkt begeven en alles voor de neus van jonge starters wegkapen en dan hun panden tegen hoge bedragen te huur aanbieden, zijn uit hetzelfde hout gesneden. Het snel geld verdienen is het enige wat hen drijft. Dat jongeren die zich op de huizenmarkt melden door hun handelen geen schijn van kans hebben, zal hen worst wezen.
En wat te denken van de zakkenvullers bij woningcoöperaties, zorginstellingen en schoolbesturen. Nee, niet alle managers vertonen laakbaar gedrag maar verhalen over mismanagement en zelfverrijking komen te vaak langs.
Een typisch gevalletje "Take the money and run" was natuurlijk de "non-profitorganisatie" Stichting Hulptroepen Alliantie van Sywert van Lienden en kompanen die met behulp van verschillende bedrijven en financiers mondkapjes inkochten in China en deze doorverkochten aan de Nederlandse overheid. Zij deden zich voor als ware altruïsten, maar gingen met een miljoenenwinst aan de haal. En ze komen er nog mee weg ook!

Het wordt tijd dat er paal en perk gesteld wordt aan dit soort praktijken.
Maar, mogen we dat verwachten van een overheid die decennia lang voor miljarden aan aardgas uit de Groningse bodem heeft geroofd maar weigert om bewoners wier huis daardoor op instorten staat, schadeloos te stellen? Die zich via de belastingdienst zèlf schuldig maakt aan diefstal van de meest kwetsbaren in de samenleving zoals de kindertoeslagen affaire aan het licht bracht? Die het grootkapitaal uit de wind houdt en het klootjesvolk laat opdraaien voor haar falend beleid?


De partijen die (mede)verantwoordelijk zijn voor deze praktijken hebben te kennen gegeven met elkaar te willen doorregeren.
Mààr...... ze hebben wel beterschap beloofd.
Hebt u er nog vertrouwen in?
Nou, ik niet. Ze vertrouwen elkaar niet eens.........
Terecht overigens.....