Turkish Delight II

We bezochten de stad Ephese.
Althans, wat er van over is.....
Archeologen hebben de restanten blootgelegd van wat eens een welvarende stad was.
Ontstaan rond 1100 v. Chr. als een Griekse nederzetting, groeide het uit, als belangrijke havenplaats, tot een metropool rond het heiligdom van de oud-Griekse vruchtbaarheidsgodin Artemis.
Tijdens de Romeinse overheersing was het, na Rome, de grootste stad van het Romeinse Rijk.

Op het pleintje, vlak achter ons hotel, stapten we in de dolmuş (=Turks voor "volgepakte bus") welke ons bracht naar de voet van de heuvel waarop het oude Ephese eens lag. Vandaar lieten wij ons in een koetsje, getrokken door twee paardjes en met een grote grijsbesnorde Turk op de bok, voor een paar euro naar boven brengen.
Onderweg werd nog even een stop gemaakt bij de grot van de heilige Zevenslapers van Ephese (martelaren uit een christelijke legende die ook in de Koran worden genoemd).

De toegang tot de opgravingen is uitgerust met moderne poortjes die zich slechts willen openen als het aangeschafte toegangskaartje (30 TL, ongeveer 10 euro) in een gleuf is uitgelezen.
De resten van de oude stad zijn indrukwekkend.
Brede, met marmer geplaveide straten en voorts de restanten van wat eens imposante gebouwen geweest moeten zijn.
Resten van zuilen en gigantische steenblokken, velen rijkelijk versierd, staan en liggen verspreid over het terrein.
Zelfs met moderne hulpmiddelen en de huidige technologie lijkt het mij een heel gedoe om deze steenmassa's te verplaatsten, laat staan te stapelen.
Diep respect voor de bouwvakkers van toen!
Het geheel wordt echter ontsierd door een wanstaltige overkapping over een gedeelte van de opgravingen, (ongetwijfeld bedacht door iemand die zichzelf een "modern architect" noemt) aangeduid als "museum", waar men, als men wederom bereid is de portemonnee te trekken, de mooiste stukken bezichtigen kan.
Het meest indrukwekkend zijn de restanten van wat eens de belangrijkste bibliotheek ter wereld was, de bibliotheek van Celsus, gebouwd tussen 114 en 125 na Chr., tijdens de Romeinse periode.
Uit die tijd stamt ook het immense odeon, het openluchttheater, dat plaats bood aan 24.000 mensen.
En..... de toiletten!
Een grote vierkante ruimte met aan drie wanden plaats voor wel zo'n 30 personen met hoge nood.
En geen plastic of houten brilletje, nee, hoogwaardig, gepolijst marmer!

De ruimte had geen dak (meer?). Ik hoop voor de Epheziërs dat dat ook in hun tijd het geval was, anders kan ik mij voorstellen dat een chronische verkoudheid toen als een zegen werd ervaren.
Air Wick en Ambi Pur waren immers nog niet in de handel.

Geert mag dan Turkije graag als een achterlijk apenland afschilderen, de waarheid is natuurlijk toch wat meer genuanceerd.
In de tijd dat onze voorouders hier nog in dierenvellen rondbanjerden in zompig moerasland en zich in leven hielden door het verzamelen van vruchten en zaden en het vangen van onvoorzichtige konijnen en argeloze vissen, kende de regio rond Griekenland (Turkije, Perzië) reeds een hoge graad van beschaving.
Deze bloeide voort onder de Romeinen toen zij deze landen overheersten, en vormt zo de bakermat van onze huidige Westerse beschaving.

Nu kan men tegenwerpen dat die beschaving van toen nogal wat dubieuze kantjes had (het houden van slaven, gruwelijke lijfstraffen en het opdienen van misdadigers en christenen aan wilde dieren als volksvermaak), maar zolang wij kinderen die hier volledig geaard zijn nog het land uit willen zetten en bejaarde echtparen, die in een verzorgingstehuis wonen, gewoon uit elkaar willen halen (AD 13 mei: Wageningen haalt zonodig bejaarde echtparen uit elkaar), mankeert er aan onze "beschaving" ook nog wel het een en ander.

Terwijl wij zo'n 50 jaar geleden in de Blauwe Polder onze behoeften nog deden in de vrije natuur (zie Blauwe Polder Blues II), ging men in Ephese 2000 jaar geleden al keurig naar het "toilet".
Net als de badhuizen waren de toiletten belangrijk als ontmoetingsplaats.
Hier kon men zich niet alleen fysiek, maar ook geestelijk ontlasten.
Heerlijk, op het "gemak" gezeten, bil aan bil, werden de laatste nieuwtjes en roddels doorgenomen en werden, terwijl "het zaakje" keurig in de uitsparing hing, zaken gedaan.

En...... ook nu kunnen we nog iets van de Turken leren!
De toiletpotten zijn in Turkije namelijk uitgerust met een ingenieus en uiterst hygiënisch systeem.
Een systeem wat ik hier in Nederland nog niet heb aangetroffen.
Terwijl wij, na het doen van een "grote boodschap", aangewezen zijn op slechts toiletpapier om ons achterste te reinigen (of bij hardnekkige aanslag gebruik kunnen maken van een harde nylon pleeborstel), bezit de Turkse WC-pot een fonteintje, dat het sterretje na gedane arbeid keurig schoon kan spuiten.
Heerlijk!
Ook een soort "Turkish Delight".
Ik kan me zo voorstellen dat dit extra lekker is als je de avond daarvoor een pittige Indische rijsttafel hebt geconsumeerd.
Toch denk ik, dat dit systeem nog voor verbetering vatbaar is.
Een nadeel is namelijk, dat je na zo'n heerlijke sproeibeurt het achterwerk wel graag weer droog wil inpakken en ja, toiletpapier is dan niet echt het meest praktische hulpmiddel.
Al gauw zit je met een klont papier maché je achterste te poetsen.
Om te voorkomen dat men het meestal naast het fonteintje opgehangen gastendoekje gaat gebruiken, zou de WC-pot ook nog uitgerust moeten worden met een föhn.
In veel toiletten in openbare ruimten kom je ze al tegen.
Zo'n apparaat aan de wand dat na een druk op de knop je handen droog blaast na het handen wassen.
Zoiets moet toch ook in een WC-pot in te bouwen zijn?
En......, zo'n föhn heeft nog een bijkomend voordeel!
Toch?
Iedereen zegt het.
Als je haar maar goed zit......

Ik heb ergens nog een föhn liggen en in de schuur staat nog een ouwe hogedruk reiniger.
Misschien moet ik maar weer eens wat gaan knutselen....