Grijze muizen

Na jaren soebatten van mijn oudste zoon, ben ik uiteindelijk gezwicht en heb mij ingeschreven voor een weekje "Buitenkunst".
Een jaarlijks terugkerend kampeerevenement in de mooie, bosrijke omgeving van midden Drenthe, waarbij aan de deelnemers dagelijks workshops worden aangeboden, in de verschillende kunstzinnige disciplines.
Slapen in het bos, in een tentje, met slechts de meest elementaire voorzieningen voorhanden, is voorwaar een hele uitdaging voor iemand die de afgelopen jaren steeds koos voor een hotelletje mèt ontbijt en een welkomstdrankje bij aankomst.

Ik heb de afgelopen week geschreven, geschilderd, gezongen, theater gemaakt en donderdag besloot ik om mij bij Beeldende Kunst aan te sluiten bij het programma "Muizenplaag".
De opdracht was, om met de groep (ca 30 personen) zoveel mogelijk (ongeveer 300!) gelijkvormige muizen te boetseren uit klei, die aan het einde van de dag in een spannende setting zouden worden geëxposeerd.
Het was snel duidelijk dat hier gevraagd werd om massaproductie, wat een zekere industriële productielijn vereiste.
Om de gelijkvormigheid te bereiken, werd besloten dat elk van ons een eerste muis zou kleien aan de hand van een superklein minimuisje dat elke deelnemer ter hand werd gesteld, en dat daaruit het standaard model zou worden gekozen.
De eerste konterfeitsels werden in slagorde, in rotten van drie, op een tafel geplaatst en door ons aan een kritische blik onderworpen.
Een aantal werd ter plekke al platgeslagen vanwege fysieke gebreken, of omdat ze een te grote gelijkenis vertoonden met andere vertegenwoordigers uit het dierenrijk. De stoffelijke overschotten werden resoluut in de recycle ton gedeponeerd zodat deze mislukte muizen alsnog een nieuwe kans werd geboden.
Nadat wij enkele, sterk op elkaar gelijkende muizen tot standaardmodel hadden bestempeld, kon het productieproces worden opgestart!

Terwijl enkelen zichzelf promoveerden tot logistiek medewerker en als "kleiverdeler" aan de slag gingen, namen anderen spontaan plaats in de ondernemingsraad en discussieerden met de directie (onze begeleidster Sarah) over de manier waarop onze muizenfabriek moest worden ingericht.
Produceren de medewerkers hun muizen van grondstof tot eindproduct, of is een assemblagelijn, waarin sommigen de basisonderdelen (lijfjes, oortjes, staarten en pootjes) maken en anderen deze onderdelen samenvoegen tot complete muisjes, een meer efficiënte vorm.
Onder tijdsdruk (het quotum moest immers gehaald!) werd besloten beide processen naast elkaar te laten plaats vinden.

Als fabrieksarbeiders namen we plaats achter de tafels die als een lopende band aaneengeschakeld waren en gingen aan de slag om muizen te produceren die de toets der kritiek konden doorstaan en voldeden aan het afgesproken standaard model.
Grijze muizen, die grijze muizen maakten....
(overigens in de natuur zelf, een volkomen normaal proces)

Na enige tijd draaide de fabriek op volle toeren en groeide het aantal uitgestalde, geslaagde muizen gestaag.
Rond mij medewerkers die trots en glimlachend hun creatie aanschouwden alvorens hem te plaatsen in het almaar groeiende muizenleger.
Er werden echter ook teleurstellingen geconsumeerd.
Een dame van middelbare leeftijd tegenover mij nam met een meewarige blik haar schepping op de hand en sprak: "Nu heb ik wéér een varkentje gemaakt!"

Naarmate de dag vorderde gebeurde er iets.
Iets raars, iets moois misschien.
Grijze muizen, die niet langer als grijze muis door het leven wilden gaan.
Medewerkers, die als in een stil protest het model langzaam los lieten.
Er verschenen muizen die steeds meer gingen afwijken van de afgesproken standaardmuis.
Ik zag muizen met persoonlijkheid ontstaan.
Nieuwsgierige muizen, moedige muizen, sterke muizen.
Ik keek naar het stukje klei voor mij, dat ik reeds in de grondvorm had gemodelleerd.
Ook ik besloot niet langer een grijze muis te willen zijn en sloeg met krachtige, platte hand op het kleiklompje.
Platte oortjes erop geboetseerd, platte pootjes aan de zijkanten en een plat staartje.
Kruisjes op de plaats van de oogjes.
Een gestampt muisje, een snelwegmuis......
Het lot dat dreigt voor eenieder die uit de pas wenst te lopen, de kop boven het maaiveld uitsteekt, die het vertikt om een grijze muis te zijn.....

Maar zijn het niet juist déze muizen die het leven een beetje kleur geven, spannend en interessant maken?
Muizen die niet in het gareel willen lopen, maar uitdagingen zoeken en aangaan, risico's durven nemen? Het gewone, bekende ontvluchten en op zoek gaan naar het andere, het onverwachte?
Achter de grenzen van de grijze werkelijkheid ligt een prachtige, kleurrijke wereld.....

Overigens, afgezien van die donderdag dan, weinig grijze muizen gezien op "Buitenkunst".....

De muizen werden aan het eind van de dag als een waar invasieleger gepositioneerd in en rond de administratiekeet.
Alsof zij zich massaal wilden laten inschrijven voor Buitenkunst.
Zelfs mijn platte muis vond een gepaste plaats in het muizenleger......

Vrijdagmorgen was ik getuige van de "ruiming" van de kleine knagers. Meedogenloos werden zij met stoffer en blik opgeveegd en in een vuilniszak gedeponeerd, om ongetwijfeld gerecycled te worden en zo de grondstof te vormen voor nieuwe, prachtige creaties.
Een lot, dat ons uiteindelijk allen wacht......