5 Zomers later

het is zomer
wederom zomer
de zomers rijgen zich aaneen
als de kralen van een rozenkrans







Aanstaande woensdag wordt op NPO 2 een documentaire uitgezonden. Een terugblik op de ramp die vijf jaar geleden heel Nederland schokte en die de kleine dorpsgemeenschap waarvan ik deel mag uitmaken in diepe rouw dompelde.
Ik mocht hierin een kleine bijdrage leveren.
Een aantal maanden geleden kwam het verzoek van de makers of de toneelvereniging aan de documentaire mee wilde werken. Het balletje werd mijn kant opgeschoven.
Je realiseert je, dat oude wonden worden open gereten, dat je de pijn van toen gaat herbeleven.
Is dat goed? Ik denk het wel. Soms moet je wonden openen, lucht geven, zodat kwalijke stoffen, die het genezingsproces in de weg zitten, weg kunnen vloeien.

Nee, ik sta er niet dagelijks meer bij stil. Vijf jaar is een lange tijd en dagelijkse beslommeringen, maar ook dingen die je raken, vragen om aandacht. Droeve gebeurtenissen, blije gebeurtenissen. In een tijdsspanne van vijf jaar komt alles wel een keer langs.
Niet dat we ze vergeten zijn. Zeker niet. Soms zijn ze in ons hart. Bij het zien van zonnebloemen bijvoorbeeld, of als een regenboog de hemel omspant. Dan komen mooie herinneringen boven, die soms een zachte glimlach tevoorschijn toveren.
Soms is de confrontatie harder. Als er berichten in de media verschijnen over het zich traag voortslepende onderzoek naar de ramp. De gevoelens van onmacht parkeer je dan maar, omdat je weet dat je er toch niets aan kunt veranderen en je gaat op, in de maalstroom van het leven.....

En toch, als je verzeild raakt in een interview over de gebeurtenissen van toen, merk je hoe dicht de pijn nog aan de oppervlakte ligt.
De vraag wordt gesteld: Wat maakt de gemeenschap van Oud Ade zo bijzonder?
Ik weet het niet......

Ik probeer, nu vijf jaar later, orde te scheppen in mijn gedachten, mijn gevoelens van toen. De doffe terneergeslagenheid die ik wekenlang voelde, maakte dat toen onmogelijk.
Mijn vlucht in het schrijven van een stuk en het druk zijn met de voorbereidingen daarvan, om zo te ontsnappen aan de gevoelens van negativisme en verdriet.
Wat wàs mijn pijn, wat wàs mijn verdriet? Ik heb mezelf die vraag de afgelopen tijd meermalen gesteld.
Eerst was er de woede, die machteloze woede vanwege die nietsontziende, misdadige en gruwelijke daad van barbarisme die het leven van twee onschuldige jonge mensen, die op de drempel stonden van een liefdevol leven met elkaar, op zo'n afschuwelijke wijze afsneed. Dan het besef, dat vele duizenden in het land mèt ons treurden om de dood van hun geliefden......
Tegelijkertijd was er het verdriet om het verlies van een goede vriendin, een prachtig mens.
Maar de èchte pijn, het èchte verdriet kwam vooral voort uit het machteloos moeten toezien hoe wanhopig en intens verdrietig de directe nabestaanden en de mensen die dicht om hen heen stonden, waren. Het besef dat hùn verdriet vele malen dieper was dan het jouwe. Dat veroorzaakte de echte pijn.
Ik kan alleen voor mijzelf spreken, maar ik denk dat deze gevoelens bij vele mensen leefden.
Als zoveel mensen diezelfde pijn ervaren, brengt dat hen samen.
De beelden die langs kwamen bevestigden dat. Overal, in alle dorpen en steden zag je diezelfde verslagenheid, mensen die steun zochten bij elkaar.
In een kleine dorpsgemeenschap gaat die verbondenheid in verdriet misschien wat dieper omdat iedereen elkaar kent. Dat maakt het lastiger om los te laten, om uiteindelijk over te kunnen gaan tot de orde van de dag......
Niet bijzonder, maar wel ontzettend kostbaar, dierbaar.
Een geschenk van troost om te koesteren.

We spelen weer toneel, zoals de voetballers van ROAC weer voetballen. En in ons spel vinden we vreugde en verbondenheid. We vieren feest na een geslaagde uitvoering of na promotie naar de 1ste Klasse.
We praten over het weer, over koetjes en kalfjes en soms, soms halen we herinneringen op. Herinneringen waarin hun namen langs komen. En als je elkaar dan in de ogen ziet, dan voel je weer die verbondenheid en is er het besef dat we sinds die dag anders in het leven staan.....

Dank je wel, Stephanie, Alje, Peer en Bram, dat ik een klein stukje mocht meelopen tijdens de totstandkoming van deze documentaire, deze hommage, dit monument voor Truike en Erik en al die andere betreurde slachtoffers van vlucht MH17.
Ik bewonder niet alleen jullie vakmanschap, maar vooral jullie gedrevenheid, bezieling en betrokkenheid, het respect en het integer optreden, welke ik mocht ervaren tijdens de opnamen, zowel ten aanzien van het onderwerp als jegens de mensen die jullie benaderden.
Het was mij een voorrecht jullie te mogen ontmoeten.