Soepzooitje

Ja hoor, het is weer zo ver!
Loop ik zaterdagmorgen door "mijn" supermarkt, moet ik tot mijn leedwezen constateren dat "ze" het weer eens nodig hebben gevonden om een aantal producten te verplaatsen. Waar ik tot voor kort de papieren zakdoekjes en toiletrollen kon vinden, bevindt zich nu het schap met afbakbroodjes.
Ik hààt dit soort veranderingen!
Lopend langs het soepschap, dat sinds mijn vorige bezoek ook aan de wandel is gegaan, zie ik de groentesoep naast de tomatensoep staan en word ik pijnlijk herinnerd aan een verandering uit het verleden die een grote impact had op mijn, tot dan toe, harmonieuze leven......

Ik hou van taal en deze liefde heeft zeker meegespeeld bij mijn beroepskeuze voor het onderwijs waarin ik veertig jaren met veel liefde en geduld kinderen aan de hand nam om hen te leiden door het Nederlandse Spellingbos. Aan de hand van regeltjes, verhaaltjes en anekdotes trachtte ik hen wegwijs te maken en de paden te wijzen die zouden leiden tot een foutloos schrijven en gebruiken van de Nederlandse taal. Niet dat dit altijd gelukt is. Ik vrees dat er nog altijd oud-leerlingen zijn voor wie het een ondoordringbaar oerwoud is gebleven......
U zult begrijpen dat, voor een man die veranderingen slecht verteert, de spellingwijziging welke op 1 augustus 1995 werd doorgevoerd, als een grote schok kwam en mijn liefde voor de taal in een diepe crisis stortte.
In het mij zo vertrouwde bos verschenen plotseling hekken en bordjes met "verboden toegang". Waar doornige bramenstruiken het bos ondoordringbaar maakten, waren plotseling nieuwe paden ontstaan.....

Opgegroeid met, onderwezen in en onderwezen hebbend met de spelling van het Nederlands welke in 1955 haar laatste grote update kende, moest het plotseling allemaal anders! Oké, deze oude spellingregels kenden wel een paar inconsequenties, maar met een toegestane alternatieve spelling naast de voorkeurspelling was daar wel mee te leven.
De "nieuwe" spelling, welke tot doel had de spellingregels te vereenvoudigen (lamenielache) leidde m.i. slechts tot grote verwarring (althans bij mij) en een stortvloed aan inconsequenties!
Vooral de regel met betrekking tot het schrijven van een tussen -n in samenstellingen veroorzaakte bij mij veel stress en paniek.
Jarenlang had ik mijn pupillen voorgehouden dat je "hondehok" moest schrijven, omdat er maar één hond in woonde en "pannekoek" omdat deze koek in een pan werd gebakken. En nu moest ineens overal een tussen-n geschreven worden! Nou, nee, dat ook weer niet, want het bleef wèl paddestoel, vliegezwam en paardebloem.
Ik kon tenminste mijn verhaaltje handhaven over de paddestoel: dat er maar ruimte was voor één pad om er op te zitten.....
Bij de spellingwijziging van 2006 werd ook deze troef mij uit de handen geslagen......
Maar, er waren nog meer uitzonderingen zoals "zonnestelsel", omdat we nou eenmaal maar één zon hebben. Taalwetenschappers zijn duidelijk geen astronomen. Er bestaan ook stelsels met meerdere zonnen. Hoe moeten we die noemen?
Het probleem van koninginnedag (goed, om dezelfde reden als zonnestelsel) of koninginnendag (fout) werd gelukkig opgelost toen Willem Alexander in 2013 de troon besteeg......
Besluiteloos werd echter niet besluitenloos, maar blééf gewoon zo. Waarom? Omdat de een of andere professor had bedacht dat deze regel gold voor àlle samenstellingen, behalve voor de samenstellingen met -loos. Een volkomen willekeurige, verwarrende en derhalve hoogst arbitraire spellingregel!

Groentesoep en tomatensoep.......
Wat een soepzooitje.
Kijk, tomatensoep kan ik billijken omdat deze soep gemaakt is van meerdere tomaten. Maar waarom geen "groentensoep"? In deze soepen zitten doorgaans meerdere verschillende groenten? Slechts erwtensoep of linzensoep zonder toevoeging van ui, prei, winterpeen en selderij mag de naam "groentesoep" dragen.
Nee, zeggen de geleerden, naast "groenten" komt ook het meervoud "groentes" voor en "om verwarring te voorkomen" schrijven we daarom "groentesoep". Zou het niet consequenter zijn om ons de keuze te laten tussen "groentensoep" en "groentessoep"?
De benaming van diverse soepen is sowieso een giller. Kippensoep doet veronderstellen dat er meerdere kippen in verwerkt zijn. Nou je mag al blij zijn als er een kip met hoog opgetrokken poten doorheen gewandeld is......
Ja, inderdaad. Volgens de huidige spellingregels: kippeloos..........

Leg dat een kind maar eens uit......
Gelukkig hebben ze tegenwoordig allemaal spellingcontrole op hun computer.
Met andere woorden: Waar maak ik me druk over.

....... waar ben ik eigenlijk veertig jaar mee bezig geweest!!!!